Geçmişten Bugüne Türk Sineması

Türk sinemasıyla ilgili pek çok şey konuşuluyor. Yeni filmler hakkında yapılan eleştirilerden tutun da, inşaat sektöründen kırpma müteahhit girişimcilerin yaptığı gişe filmlerine kadar. Peki bunca şey üzerine konuşulurken, geçmişten bugüne Türk sinemasındaki gelişmeler nedir? Gelin hep birlikte inceleyelim.

Türk sinemasının başlangıç tarihini, hangi filmlerin çok sevildiğini ve zamanın koşullarının nasıl olduğunu görünce, insanların şaşırmaması içten değil. Türk sinemasının başlangıç tarihi aslında resmi olarak 14 Kasım 1914 olarak ön plana çıkıyor. İlk Türk filmi olarak kabul edilen Ayastefanos’taki Rus Abidesinin Yıkılışı isimli belgesel, yedek subay Fuat Uzkınay tarafından çekilmiş.

İlk sinema film gösterimi nedir?

Tabi bazı tarihçiler tarafından köken karmaşası arasından sıyrılan Manaki Kardeşler‘in 1905 yılında çekilen Yün Eğiren Kadınlar isimli film de bazı sinemacılar için ilk Türk filmi olarak kabul ediliyor. İlk film gösterimine bakacak olursak, Yıldız Sarayı’nda ilk sinema gösterimi yapılmıştır diyebiliriz. Sultan Abdülhamit döneminde, Fransız hokkabaz tarafından gösterilen bu film, Yıldız Sarayı’nın ilk gösterilen filmidir.

İlk sinema salonu hangisidir?

Halka açık olarak gösterilen filmler arasında Galatasaray’da Hammalbaşı Sokak’taki Avrupa Pasajı’nın 7 numaralı yerinde gerçekleştirilmiştir. Polonya Yahudisi Sigmund Weinberg tarafından seyri gerçekleştirilen film, 1896 yılında ön plana çıkmıştır.

Sürekli film gösterilen bu salon, Beyoğlu’nda Sigmund Weinberg tarafından açılıyor. Hatta bugünkü TRT Tepebaşı stüdyolarının bulunduğu yerde ilk sinemanın açıldığını söyleyebiliriz.

İlk Türk filmi hangisidir?

Fuat Uzkınay 14 Kasım 1914’te ilk filmini çekti. Bu film aslında Türkiye için de önemli. Çünkü Türklerin çektiği ilk film olarak resmi kayıtlarda geçiyor.

Özgün Senaryolu ilk filme baktığımız zaman, 1922 yılında çekildiğini görebiliriz. İstanbul’da Bir Facia-yı Aşk ismiyle karşımıza çıkan bu film, Beyaz Rus Anna Mariyevciç‘in oynadığı bir filmdir. Mediha karakteriyle oynayan başrolümüz hayat kadını rolüyle karşımıza çıkıyor. Çekimleri sırasında tutucu gurupların saldırısına uğrayan film, Türk sinemasının ilk polisiye filmi olarak ön plana çıkıyor.

Peki ilk renkli Türk filmi nedir? Gelin bir de ona bakalım!

Muhsin Ertuğrul tarafından çekilen bu film, 1953 senesinde ön plana çıkmıştır. Halıcı Kız ismiyle çekilen film, Muhsin Ertuğrul‘un da son filmidir. Münir Özkul, Sadri Alışık gibi isimlerin olduğu filmde, Güllü‘nün dramı anlatılır. Bir tecavüz mağduriyetinden bahsedebiliriz filmin konusu için.

Türk sinemasında ilk köy filmi hangisidir?

İlk köy filmi olarak ön plana çıkan film, yine Muhsin Ertuğrul tarafından yönetilen bir filmdir. Hikayesini Nazım Hikmet Ran‘ın kaleme aldığı ve Cemal Reşit Rey‘in müziklerini yaptığı bu film, 1935 yılında ön plana çıkmıştır.

İlk uzun metraj Türk filmi nedir?

Gelelim uzun metraj filmlere. 1916 yılında savaş nedeniyle yarıda bırakılan bu film, Fuat Uzkınay tarafından tamamlanmıştır. Sigmund Weinberg tarafından başlanmıştı bu filme. Hemen başa saralım.

Not: Sigmund Weinberg, İstanbul Beyoğlu’nda ilk sinema salonunu açan kişiydi hatırlarsanız. Uzun metrajlı film için de kendisi başlamış bakın. Yani yönetmenimiz ülkemize salon kurup, üzerine bir de uzun metraj film çekmeye başlayınca işler değişmiş. Ama 1. Dünya savaşı dönemleri olduğu için yarıda kalınca, tamamlanmış…

İlk tarihsel Türk filmi nedir?

1918 yılında Sedat Simavi tarafından çekilen Alemdar Vakası Yahut Sultan Selimi Sahis’in de çekilmeri yarıda kalmıştır. O yüzden bu filme bir filmden ziyade, film denemesi demek daha doğru olacaktır.

Sonra bildiğiniz gibi Yeşilçam dönemine ağır ağır ilerlerken, ilk film yarışması yapılıyor. 1934 senesinde düzenlenen yarışmada filmler için oyuncular aranıyor. Cumhuriyet Gazetesi ile İpek Film Şirketi tarafından ortak bir şekilde yapılan senaryo müsabakası isimli yarışmada, Şevket Süreyya Aydemir birinci oluyor. Dergi yarışması sonucunda da Ayhan Işık, Belgin Doruk ve Mahir Özerdem‘ler seçiliyor.

Türk sinemasının ilk jönü kimdir?

Bu konu da çok önemli bir konu. Türk sinemasının ilk jönü olarak karşımıza çıkan kişi Suavi Tedü oluyor. Sonrası malum, sinemamız tarihsel olarak gelişmeye devam etse de yerinde saydığı süreç de çok fazla olmuştur. Günümüze gelen süreçler yoğun bir ilerleme gösterse de, detaylarda kaybolmamak adına bu konuyu başka bir yazıda konuşmak isteriz. Şimdiden keyifli okumalar dilerim. :)